Tα "Poor Things" του Λάνθιμου από την σκοπιά ενός νέου σκηνοθέτη (Special)

Στον απόηχο της νέας ταινίας του Λάνθιμου, "Poor Things", ο συνονόματος του και εκκολαπτόμενος σκηνοθέτης Γιώργος Τζίνης συντροφεύει το πρώτο blog του 2024, σε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση γύρω από την "μεγάλη οθόνη".

Σε μία περίοδο γεμάτη σκοτάδι, γίνεται όλο και πιο έντονη η επιθυμία νέων και μεγάλων ανθρώπων να βρουν καταφύγιο για τις ψυχές τους μέσα από τις τέχνες. Σα να θέλουν να συνουσιαστούν με αυτές, ώστε το μυαλό τους να ξεφύγει σε ουτοπίες (ή δυστοπίες) οι οποίες θα τους απομακρύνουν για λίγο από την σκληρή και στενάχωρη καθημερινότητα.

Όμως η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι εξ αυτών αποτελούν κακούς εραστές (συμπεριλαμβανομένου εμού), καθώς αποζητούν να "ξεζουμίσουν" το περιεχόμενο ενός καλλιτέχνη για καθαρά προσωπική ικανοποίηση, δίχως να ενδιαφερθούν πραγματικά για το όραμα, τις ανησυχίες, αλλά και τους σκοπούς που υποθάλπτονται πίσω από αυτό. 

Γι' αυτό και θεώρησα πως το σημερινό special αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να φιλοξενήσω τον εγκάρδιο φίλο, Γιώργο Τζίνη, ο οποίος επιλέγει εδώ και χρόνια να μελετάει τον μεγάλο του "έρωτα", από μία διαφορετική σκοπιά. Έχοντας πλέον ολοκληρώσει δύο σπουδές πάνω στον κινηματογράφο, αλλά και έχοντας καταναλώσει εκατοντάδες ταινίες, μπορεί να "περηφανεύεται" πως διαθέτει μία πιο σφαιρική, αλλά και τεκμηριωμένη οπτική επί του ζητήματος.

Σήμερα (10/01) λοιπόν, θα συζητήσουμε παρέα για τον απόλυτο σταρ της ελληνικής, αλλά και της παγκόσμιας "μεγάλης οθόνης", όπως και για την ήδη πολυβραβευμένη καινούρια του ταινία, "Poor Things".

Το "νήμα" ξεκινάει να ξετυλίγεται με την πιο απλή απορία, η οποία αφορά τις πρώτες εντυπώσεις του έπειτα από την θέαση του έργου: «Θεωρώ πως σίγουρα είναι μία από τις κορυφαίες ταινίες της χρονιάς και σίγουρα μία από τις κορυφαίες του Λάνθιμου γενικότερα. Σκηνοθετικά και σεναριακά πιο ώριμος από ποτέ, επιλέγει το βιβλίο του Alasdair Gray "Every Short Story", το οποίο θυμίζει τον αγαπημένο του σεναριογράφο, Ευθύμη Φιλίππου. 

Πιστεύω πως το grotesque goth, σε συνδυασμό με το κωμικό στοιχείο της πλοκής απογείωσε την αφήγηση. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι για εμένα ήταν για ακόμη μία φορά η χρήση του ευρυγώνιου με παραμόρφωση που μας έχει συνηθίσει το λανθιμικό ντεκουπάζ, αλλά αυτή τη φορά στυλιζαρισμένο σε ένα σκηνικό φαντασίας στην Ευρώπη».

Προσωπικά μου προξένησε το ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο καλλιτέχνης κατόρθωσε να αποδώσει κωμικά στοιχεία την ίδια στιγμή που παρουσίασε τόσο ωμές εικόνες, ωστόσο και σε αυτό φαίνεται πως υπάρχει απάντηση: «Αν μπορούσα να βάλω μία ταμπέλα σε αυτή την ταινία τότε θα ήταν μιας ξεκαρδιστικής μαύρης κωμωδίας. Η αλήθεια είναι πως δεν κατάφερα να σταματήσω να γελάω κατά την διάρκεια της προβολής. Είδαμε σχετικά για πρώτη φορά τους χαρακτήρες του Λάνθιμου να πετούν από πάνω τους το φάσμα του ψυχρού και "ξύλινου" λόγου, έχοντας "χρώμα" στις γκριμάτσες τους και δείχνοντας συναισθήματα.

Τέτοιου στυλ ταινία ήταν και το περσινό "Banshees of Inisherin" του McDonagh, που παρά το γεγονός ότι είχε τόσο αίμα και πόνο, την ίδια στιγμή σου έδινε άλλο τόσο γέλιο. Αγαπημένες μου επίσης ταινίες σε αυτό το στυλ το "in Brugge" και το "Jojo Rabbit"».

Εν συνεχεία και ενώ η κουβέντα πήγε πλέον σε ένα πιο γενικό πλαίσιο, του ζήτησα να μας μιλήσει για την βαρύτητα που έχει το "Φεστιβάλ Βενετίας" και ο "Χρυσός Φοίνικας" συγκριτικά με τα υπόλοιπα κινηματογραφικά gala: «Τα μεγαλύτερα βραβεία είναι ο "Λέοντας", το "Palme d'Or", οι "Χρυσές Σφαίρες" και φυσικά τα "Όσκαρ". Βέβαια εγώ προσωπικά αμφιβάλλω για το πόσο δίκαια είναι πλέον τα Όσκαρ, με αρκετές "πατάτες" να βραβεύονται τα τελευταία χρόνια... ενώ δεν μου αρέσουν καθόλου τα σόου τύπου Will Smith που διαδραματίζονται. Επίσης οι ευκαιρίες που δίνονται σε μη Hollywood ταινίες είναι ελάχιστες.

Ωστόσο αποτελεί ότι πιο διαδεδομένο για το mainstream κοινό, ένα event που ένας απλός θεατής μπορεί να κάτσει και να το παρακολουθήσει, ανακαλύπτοντας μία νέα ταινία ή εντοπίζοντας έναν ηθοποιό. Οπότε σε τελική ανάλυση είναι το πιο σημαντικό βραβείο για τον κάθε σκηνοθέτη και την προβολή της ταινίας του, καθώς αποκτά τεράστια φήμη... Με αυτόν τον τρόπο πιστεύω πως έγινε ευρέως γνωστός και ο Λάνθιμος από την εποχή του "Κυνόδοντα" όπου είχε παραβρεθεί ως υποψήφιος».

Δεν θα μπορούσα όμως να μην το ρωτήσω για την Emma Stone και για τον αν αυτή ήταν καθοριστική στο μέγεθος αναγνωρισιμότητας του Έλληνας σούπερσταρ: «Προσωπικά θεωρώ ότι ο Λάνθιμος οποιονδήποτε ηθοποιό και να επέλεγε να συμπορευτεί, θα είχε δεδομένη επιτυχία λόγω του ταλέντου και του μυαλού που διαθέτει. Ωστόσο επειδή είχα δει την περσινή του ταινία μικρού μήκους "Βλήχη" όπου έπαιζε πάλι η Emma, θεωρώ πως βρήκε την "μούσα" του και πως από δω και πέρα θα πορεύεται αποκλειστικά μαζί της. Άλλωστε γυρνάει ήδη το "Kind of kindness" όπου πρωταγωνιστεί και πάλι αυτή. 

Παρόμοιο μοτίβο είχε ακολουθήσει και με τον Collin Farell... βλ. "Lobster" και "Killing of a sacred deer". Γενικά αν βρει κάποιον που εμπνέεται ο Γιώργος, δεν τον αφήνει εύκολα».

Eν συνεχεία θυμήθηκα συζητήσεις μας αναφορικά με τον Λάνθιμο προτού κάνει τον μεγάλο κρότο και γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό και αφού αυτός ήταν που με έβαλε στο τριπάκι να τον ψάξω, όφειλα να τον ρωτήσω για το τι εντόπισε στον καλλιτέχνη πριν από αρκετά χρόνια: Η πρώτη ταινία που είχα δει ήταν ο Κυνόδοντας. Γενικά λατρεύω όλες του τις ταινίες πλην της Κινέτας, η οποία... οκ, ήταν τέρμα πειραματική. Honourable mention για μένα οι Άλπεις, μου έδωσαν αρκετή έμπνευση για δικά μου σενάρια και τρόπο σκηνοθεσίας. 

Θαύμασα έναν άνθρωπο που ξεκίνησε από το Παγκράτι, έκανε διαφημίσεις για τη Nova (βλ. "put the cot down slowly") και βίντεο κλιπ για τραγουδιστές όπως η Βανδή και ο Ρουβάς. Ανέβηκε σιγά, σιγά, κάνοντας αυτό που αγαπάει. Με το ταλέντο του και την δουλειά του. Φυσικά η καλύτερη κίνηση που έκανε ήταν να φύγει από την Ελλάδα, διότι θα είχε ήδη "βαρέσει ταβάνι" και για να βιοποριστεί θα έπρεπε να κάνει το -χειρότερο όλων- (σ.σ. γέλια)... να εργαστεί στην τηλεόραση.

Επίσης δεν θα είχε με τίποτα τις ίδιες ευκαιρίες που είχε στην Αγγλία. Το σημαντικότερο όλων ήταν η άτυπη ίδρυση ενός κινήματος κινηματογράφησης στην Ελλάδα, το "Greek weird wave", το οποίο κατά κάποιον τρόπο ξεκίνησε αυτός. Ψιλό - "άρρωστα" σενάρια, "ξύλινες" εκφράσεις ηθοποιών και κενός λόγος, αποξενωτικά πλάνα, ψυχρά χρώματα στην παλέτα του και έλλειψη μουσικής. Ωστόσο τα "Poor Things" ήρθαν και ανέτρεψαν όλα αυτά που γνωρίζαμε, ειδικά με την τόσο έντονη χρήση μουσική και το θερμό τοπίο».

Με αφορμή τα παραπάνω μου έδωσε "πάσα" για να τον ρωτήσω αν ο Λάνθιμος αποτελεί success story για τους ελπιδοφόρους νέους Έλληνες που θέλουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του και για το ποια είναι η γενικότερη κατάσταση στον συγκεκριμένο χώρο στον τόπο μας: «Κοίταξε, τα οικονομικά δεδομένα και η μηδενική στήριξη που παρέχει η πολιτεία σε εμάς, σαφώς δεν βοηθούν την προώθηση ενός νέου εκκολαπτόμενου Λάνθιμου. Είναι πραγματικά δύσκολο να κάνεις κάτι δικό σου με το κόστος παραγωγής αλλά και με την γραφειοκρατία που υπάρχει ακόμη και στην "μικρή" σκηνή.

Επίσης ακόμη και το να βρεις δουλειά σε κάποια παραγωγή αποτελεί κομμάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Η αγάπη, η οποία μετουσιώνεται σε προσπάθεια για το σινεμά είναι το μόνο που σου δίνει ελπίδα. Και συ μία μέρα μπορεί να τα καταφέρεις»...

* Ο Γιώργος Τζίνης αποτελεί 25χρονο σκηνοθέτη - σεναριογράφο με Bachelor στο "Κολλέγιο Queen Margaret". Εν συνεχεία μεταπήδησε στην "Σχολή Κινηματογράφου - Τηλεόρασης Σταυράκου", όπου φοίτησε με επιτυχία. Στην "πλάτη" του έχει ήδη πλήθος δικών του παραγωγών ταινιών μικρού μικρού μήκους, ενώ παράλληλα έχει συμμετάσχει στο team κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών. 

     (Στιγμιότυπο από την ταινία του "Πεδίο Θέασης")